توقف بزرگ در پروژه‌های کاهش کربن صنعت فولاد اتحادیه اروپا

به گزارش فولاد نیوز، شرکت‌های بزرگ فولاد در حال به تعویق انداختن برنامه‌های تحول سبز خود هستند و به دنبال اطمینان بیشتر به ویژه درباره گام‌های اتحادیه اروپا برای حمایت از صنعت و بازار می‌باشند.

وضعیت: به تعویق افتاده

در سپتامبر امسال، شرکت فولادسازی آلمانی سالزگیتتر اعلام کرد که مراحل بعدی پروژه بزرگ سبز خود به نام سالکوس، که هدف آن کاهش انتشار دی‌اکسید کربن در تولید فولاد با استفاده از هیدروژن است، به مدت سه سال به تعویق افتاده است. این شرکت دلیل تصمیم خود را توسعه کندتر از انتظار بازار هیدروژن و نبود تغییرات قانونی وعده داده شده توسط دولت عنوان کرد.

کل هزینه پروژه سالکوس حدود ۲.۵ میلیارد یورو است که ۱ میلیارد یورو آن حمایت دولتی است. مرحله اول این پروژه هم‌اکنون در حال اجراست و شامل راه‌اندازی الکترولایزر ۱۰۰ مگاواتی، ساخت کارخانه کاهش مستقیم و کوره قوس الکتریکی می‌شود. با این حال، سالزگیتتر مراحل بعدی را حداقل تا سال‌های ۲۰۲۸-۲۰۲۹ به تعویق انداخته است، در حالی که تصمیم سرمایه‌گذاری قبلاً برای ۲۰۲۶ برنامه‌ریزی شده بود.

سالزگیتتر اولین شرکت بزرگ نیست که برنامه‌های کاهش کربن تولید فولاد خود را متوقف می‌کند.

در ژوئن ۲۰۲۵، آرسلورمیتال پروژه EAF-DRI خود را که هدف آن کاهش کربن در کارخانه‌های برمن و آیزن هوتنشتات بود لغو کرد. این توافق با دولت آلمان شامل ۱.۳ میلیارد یورو کمک دولتی بود و ساخت آن باید تا ژوئن همان سال آغاز می‌شد. آرسلورمیتال در اعلام تصمیم خود به شرایط بازار و نبود صرفه اقتصادی برای تولید فولاد سبز اشاره کرد.

در نوامبر ۲۰۲۴، این شرکت تصمیم گرفت برنامه‌های سرمایه‌گذاری سبز خود در اروپا را به دلیل هزینه بالای انرژی و عدم قطعیت‌های سیاسی و بازار به تأخیر بیندازد. پروژه‌های معلق شامل کارخانه DRI یک میلیارد یورویی برای خوشه جیخون در اسپانیا بود که ۴۵۰ میلیون یورو آن قرار بود از حمایت‌های دولتی تامین شود و همچنین تلاش‌های کاهش کربن در سایت دانکرک فرانسه.

به طور خاص، کارخانه کاهش مستقیم آهن با ظرفیت ۲.۵ میلیون تن در سال و دو کوره قوس الکتریکی قرار بود در دانکرک ساخته شود. با این حال، در مه ۲۰۲۵، آرسلورمیتال برنامه سرمایه‌گذاری در اولین کوره قوس الکتریکی در این سایت (با هزینه ۱.۲ میلیارد یورو) را تایید کرد و اطمینان داد که تا پایان سال تمام شرایط برای از سرگیری برنامه کاهش کربن فراهم خواهد شد.

هیدروژن در دسترس نیست

در پایان مارس ۲۰۲۵، بزرگترین تولیدکننده فولاد آلمان، تی‌س‌کروپ AG، مناقصه هیدروژن سبز برای کارخانه H2 DRI خود در دویسبورگ (با ظرفیت ۲.۵ میلیون تن در سال) را که در فوریه ۲۰۲۴ اعلام شده بود، به تعویق نامحدود انداخت. شرکت اعلام کرد که قیمت پیشنهادی بسیار بالاتر از انتظار بود و بخش هیدروژن به کندی در حال توسعه است.

پس از تصمیم آرسلورمیتال برای لغو پروژه آلمانی خود، تی‌س‌کروپ در ژوئن تأکید کرد که ساخت کارخانه فولاد سبز در دویسبورگ را ادامه خواهد داد (هزینه پروژه حدود ۳.۵ میلیارد یورو است). اما این شرکت خاطرنشان کرد که موفقیت در تحول سبز تنها در شرایط اقتصادی مقرون به صرفه، زیرساخت هیدروژن در دسترس و قیمت رقابتی انرژی امکان‌پذیر است.

نیاز به حمایت دولتی
گروه تژینک (Třinecké železárny)، بزرگترین تولیدکننده فولاد جمهوری چک، در پایان آوریل ۲۰۲۵ اعلام کرد که تاریخ تکمیل بزرگترین سرمایه‌گذاری در تاریخ کارخانه مربوط به فرایند کاهش کربن را به تعویق می‌اندازد. این شرکت اعلام کرده است که ساخت کوره قوس الکتریکی و زیرساخت‌های لازم را زودتر از سال ۲۰۳۰ به جای سال ۲۰۲۸ به پایان نمی‌رساند. تا آن زمان مذاکرات فعال با دولت چک و اتحادیه اروپا برای اطمینان از حمایت کافی پروژه ادامه خواهد داشت. طبق منابع عمومی، بعید است این پروژه حمایت دولتی دریافت کند.

ایتالیا نیز در حال بحث درباره پروژه‌های بزرگ برای شرکت Acciaierie d’Italia (ADI) در تارانتو است. برنامه‌هایی برای ساخت سه کوره قوس الکتریکی با ظرفیت کل ۶ میلیون تن در سال وجود دارد، اما جستجوی مالک جدید برای دارایی‌ها هنوز تمام نشده و احتمالاً به ناکامی منجر خواهد شد. بنابراین، این برنامه‌های کاهش کربن نیز غیرواقعی بوده و به تعویق افتاده‌اند.

شروع مسیر

با این حال، خبرهای خوبی هم وجود دارد. در پایان سپتامبر ۲۰۲۵، شرکت Tata Steel بالاخره نامه‌ای غیرالزام‌آور با دولت هلند برای کاهش انتشار گازهای گلخانه‌ای امضا کرد. در سایت ایجمودین، این شرکت قصد دارد از جمله کوره بلند شماره ۷ را خاموش کند، کارخانه کاهش مستقیم آهن را که ابتدا با گاز طبیعی کار خواهد کرد بسازد و کوره‌های قوس الکتریکی با مصرف ضایعات بالاتر ایجاد کند.

دولت هلند موافقت کرده است ۲ میلیارد یورو برای حمایت از پروژه کاهش کربن Tata Steel Netherlands (TSN) اختصاص دهد. همچنین TSN برای دریافت ۰.۳ میلیارد یورو از صندوق نوآوری اتحادیه اروپا درخواست داده است.

طرفین در ماه‌های آینده برای امضای توافقنامه الزام‌آور، به ویژه پس از انتخابات و تشکیل دولت جدید، همکاری خواهند کرد. در این فرآیند، هیئت مدیره Tata Steel تصمیم نهایی سرمایه‌گذاری را اتخاذ خواهد کرد. برنامه کاهش کربن برای کارخانه هلندی که در سال ۲۰۲۳ ارائه شده، قرار است تا سال ۲۰۲۹ اجرا شود.

در سپتامبر ۲۰۲۵، شرکت سوئدی SAAB شروع رسمی ساخت کارخانه فولاد «سبز» جدید خود در لوله (با هزینه ۴.۵ میلیارد یورو) را اعلام کرد. این کارخانه جایگزین تولید مبتنی بر کوره بلند-کوره اکسیژن خواهد شد و ظرفیت سالانه ۲.۵ میلیون تن خواهد داشت. کارخانه مجهز به دو کوره قوس الکتریکی، سیستم متالورژی ثانویه پیشرفته، نورد گرم یکپارچه و مجتمع نورد سرد خواهد بود.

شروع بهره‌برداری برای پایان ۲۰۲۹ اعلام شده بود، اما در ژوئن ۲۰۲۵ شرکت زمان آن را ۱۲ ماه به تعویق انداخت. دلیل آن، عدم تکمیل به موقع تقویت شبکه برق برای کارخانه جدید بود.

در همین حال، شرکت نوپای سوئدی استگرا (Stegra) پس از رد درخواست قبلی خود برای دریافت کمک مالی از صندوق جهش اقلیمی به دنبال گزینه‌های تأمین مالی جایگزین است. طبق گفته شرکت، دلیل رد درخواست این است که فعالیت‌های آن در هنگام استفاده از گاز باعث تولید برخی از انتشارها می‌شود که تا زمان یافتن جایگزین‌های کافی، لازم است. بنابراین، این شرکت در حال بازبینی برنامه‌های مالی خود است.

استگرا در حال ساخت کارخانه‌ای بزرگ برای تولید فولاد دوستدار محیط زیست در بودن است. این کارخانه شامل الکترولایزر، کارخانه کاهش مستقیم، دو کوره قوس الکتریکی و همچنین سالن‌های نورد سرد و پایان‌بندی خواهد بود. تولید قرار است در نیمه دوم ۲۰۲۶ آغاز و کارخانه در ۲۰۲۸ به ظرفیت کامل برسد.

در سپتامبر امسال، شرکت وست‌آلپین (Voestalpine) بزرگ‌ترین پروژه اقلیمی اتریش را آغاز کرد. ساخت کارخانه فولاد صنعتی آزمایشی Hy4Smelt در لینز که نخستین کارخانه ترکیبی با فناوری کاهش مستقیم هیدروژن و کوره قوس الکتریکی در جهان است، شروع شده است. این پروژه با همکاری شرکت Primetals Technologies و Rio Tinto در تأسیسات وست‌آلپین اجرا می‌شود. تولید برای پایان ۲۰۲۷ برنامه‌ریزی شده و پروژه تا ۲۰۳۰ تکمیل می‌شود. بخشی از هزینه پروژه توسط نهادهای اتریشی و اروپایی تامین می‌شود.

برنامه‌ها و واقعیت‌ها

شرکت‌ها در بررسی برنامه‌های کاهش کربن خود به بازار ضعیف فولاد، قیمت بالای انرژی و توسعه کندتر از انتظار زیرساخت هیدروژن اشاره می‌کنند.

مسائل مهم برای تولیدکنندگان فولاد شامل فرمت تدابیر حفاظتی جدید اتحادیه اروپا (که تدابیر فعلی در ژوئیه ۲۰۲۶ منقضی می‌شوند) و مکانیزم تنظیم کربن مرزی (CBAM) است که از ابتدای سال آینده به طور کامل اجرا خواهد شد. همچنین عدم قطعیت در بازار خود فولاد سبز باقی است.

حتی با حمایت‌های دولتی برای پروژه‌های سبز، تولیدکنندگان فولاد تأکید می‌کنند که نمی‌توانند هزینه‌های انتقال به فناوری‌های کم‌کربن را به تنهایی پوشش دهند.

استانیسلاو زینچنکو، مدیرعامل مرکز GMK معتقد است: «بیایید صادق و رک باشیم. روزهای «هیستری» فولاد سبز به پایان نزدیک می‌شود. زمان تصمیمات فناوری، سرمایه‌گذاری و سیاست‌گذاری بلندمدت دولت‌ها فرا رسیده است. صنعت به فناوری‌های هوشمند و مقرون به صرفه نیاز دارد (نه افسانه‌های هیدروژنی)، به سرمایه‌گذاری نیاز دارد و به سیاست‌های دولتی روشن و بلندمدت نیازمند است. امکان بازسازی یک بخش بزرگ در عرض ۳ تا ۵ سال بر پایه هیدروژن در دسترس و «حق بیمه»های سبز وجود ندارد. شرکت‌های مختلف به روش‌های مختلف و در کشورهای مختلف فولاد سبز تولید خواهند کرد؛ بعضی بر اساس ضایعات، برخی بر پایه هیدروژن، با تکیه بر مزایای رقابتی ایالات و مناطق مختلف.»